Erbyn hyn mae'n siwr mai hon ydy un o ganeuon enwocaf Caban.

Ac fe ddaeth y dydd pan godwyd baneri ar ben pob glofa, uwch y ddrifft hon, a'r pwll acw, ac fe dynnwyd lluniau'r glowyr buddugoliaethus, gwynder eu gwenau yn hollti'r du%wch a orchuddiai'u hwynebau, yn dathlu'r dydd pan ddaeth y cyfan oll yn eiddo i blant yr addewid.

Ers pasio'r ddeddf hon, newidiodd hinsawdd ieithyddol Gwlad y Basg.

I Lloyd George, a oedd wedi'i ethol yn aelod seneddol flwyddyn ynghynt, roedd hon yn '[f]rwydr ogoneddus dros Gymru'.

Ac yn raddol, fel y datblygai'r ddealltwriaeth hon, aeth yn agosach at y pwynt lle gallai droi'n ôl at ei brofiad cynnar, a'r bywyd clos, cyflawn, yr oedd yn ei weld erbyn hyn trwy lygad plentyn a llygad dyn.

Dydi hi ddim yn anodd rhoi gwedd mor ddi-chwaeth â hon ar waith gohebydd mewn newyn.

Hon oedd ei gêm gynta ers saith wythnos, eto oherwydd anaf.

Fy amcan i yn yr ysgrif hon yw mynd gam ymhellach,a gosod gweithiau Cymraeg a Saesneg ochr yn ochr, nid er mwyn cyffredinoli ynghylch hanfodion neu ragoriaethau y naill na'r llall, ond gan obeithio y daw natur arbennig rhai gweithiau unigol yn amlycach o'r cyferbynnu.

Cyn dyfod y gyfundrefn hon yr oedd cadw'r heddwch yn gyfrifoldeb yr ustusiaid.

Dim ond un wedd - a gwedd gamarweiniol i ryw raddau - ar gymeriad Ieuan Gwynedd yw hon.

Crëwyd perthynas newydd gyda'r bobl syn mynychu cyngherddau yn sgîl y gyfres hon o wyth cyngerdd, gan roi gwerth eithriadol am arian yn ogystal â digwyddiadau cyn neu ar ôl cyngherddau am ddim.

Ar y daith hon ar y llong y cefais fy mheint cyntaf o Guinness.

A cheid pwyllgorau annibynnol ar y drefn hon, sef Pwyllgor y Gronfa, Pwyllgor y Drysorfa Gynorthwyol a Phwyllgor y Caniedydd.

Heb os amddiffyn gwych ddaeth â'r fuddugoliaeth hon i Gaerdydd.

'Esgusodwch fi, Mister Arlywydd,' meddai un arall o'r cynorthwywyr dan ei anadl, 'ond Mrs Thatcher yw'r ddynes hon, ac nid Mrs Gandhi.' Fe wn i hynny'n iawn,' meddai Brezhnev yn ddiamynedd, 'ond Croeso i'r Undeb Sofietaidd, Mrs Gandhi yw'r geiriau sy wedi eu sgrifennu ar y darn papur yma o'm blaen i.' Mae'r stori yn ddameg berffaith o'r hyn y mae'r bobl yn ei farnu a aeth o'i le yn hanes yr Undeb Sofietaidd.

Ac, wrth gwrs, hon oedd gêm ola Mike Rayer.

Gêm baratoi ar gyfer Cwpan y Byd yw hon.

Gan mor rymus yw arferion cymdeithasol a gallu'r dosbarth breiniol i ddylanwadu ar y sawl a dybiant sy'n isradd iddynt, derbyniodd y Cymry Cymraeg y drefn hon heb fawr brotest.

Mae dycnwch meddyliol cyn bwysiced â chaledi corfforol ac mae'r elfen hon fel pe ar goll yng nghyfansoddiad rhai on chwaraewyr presennol.

Llwyddiannus iawn fu'r ymdrech i ddwyn y Grefydd Anghydffurfiol i blith gwerin Gymraeg yr ardal hon, ond aflwyddiannus fu'r ymdrech i'w Seisnigeiddio, ac yn yr oes hon holwn a yw'r fantol wedi troi.

Casgliad y llyfr yw mai mudiad oedolion ifainc dosbarth canol addysgiedig oedd y Gymdeithas rhwng 1962 a 1992, proffil sy'n gyffredin i lawer o fudiadau ymgyrchu eraill; yn wir, un o gryfderau'r astudiaeth hon yw'r modd y defnyddir astudiaethau ar fudiadau megis CND a Chyfeillion y Ddaear i oleuo datblygiad y Gymdeithas a'i rhoi hi yn ei chyd-destun fel mudiad pwyso.

Ac y mae Gwasg Carreg Gwalch nid yn unig yn haeddu ei chanmol am ymgymryd a'r dasg enfawr hon ond hefyd am sicrhau fod y gwahanol gyfrolau yn cael eu cyhoeddi o fewn amser rhesymol i'w gilydd.

Cysga'r gweision yn y tai allan (outbuildings), gan fyned i'w gwelyau pan fynnont; gofyn y morwynion am ganiatâd i fyned allan yn y nos ac yna cyferfydd y dynion â hwynt yn y tafarndai; yn y ffordd hon ceir llawer o anfoesoldeb.

Byddai'n ddigon hawdd llunio beriniadaeth weddol arwynebol ar y ffilm hon a'i gadael hi ar hynny: miwsig nostalgaidd Michael Storey; actio gafaelgar Iola Gregory a Dafydd Hywel; adeiledd carcus-dynn y ffilm a delweddau canolog y madarch a'r rhosod; y garreg fedd glyfar ar ddiwedd y ffilm ar ddelw sgrin sinema a'r geiriau THE END yn cloi'r llun yn daclus thematig...

I'r ogof hon y byddai Glyn Dþr yn dianc o flaen ei elynion yn ôl yr hanes.

Fel hyn, rwyn siwr, y teimlai Charlie wrth fynd i mewn i'r ffatri Siocled - ond hen ffatri bop yw hon yn y Porth, Rhondda.

Doedden nhw ddim i wybod bod help mor agos a brawychwyd nhw gan y sefyllfa annisgwyl hon.

'Doedd dim llawer o arwydd fod y Rhyfel Mawr wedi digwydd yn nwy brif gystadleuaeth lenyddol y 'Steddfod hon.

'Gyda'r system hon, gall pobl ddatrys eu problemau tai eu hunain ac, ar yr un pryd, gallan nhw gyfrannu at ddatblygu cymdeithasol,' meddai.

Fe berthyn i'r gwladwr pur y ddawn annaearol i fod yn yr union le pan fydd pobl ddieithr yn cyrraedd, ac 'roedd Elis Robaitsh, Tŷ Cam, wedi ei fendithio'n helaeth â'r ddawn hon.

Arglwydd ein Duw, meistr y canrifoedd, eiddot Ti y flwyddyn newydd hon.

Araf iawn fu cymdeithasau tai i wneud eu marc yn yr ardal hon.

"Cymrwch," medda fi, "fy mod i allan ar noson dywyll, a bod yna rywun yn intyffirio hefo fi - rhyw hen genod drwg neu rywbath felly - caniata/ u fy mod i'n gallu cadw fy nwylo i mi fy hun, mi fydda i'n chwythu hon, ac os y clywch chi hi, mi fydda i'n disgwyl i chi olwng pob dim a rhedag ata i."

Go brin y byddai neb yn y Llyfrgell Genedlaethol wedi syrffedu ar weld Aled Jones, awdur y gyfrol hon, ond mae'n siŵr iddynt hen, hen arfer â fo.

Cyfrol yw hon sy'n cyflwyno anterliwtiau - sef y dramâu hynny yr arferid eu perfformio ar sgwâr y dref, er enghraifft, yn y ddeunawfed ganrif.

Bydd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn cynnal Penwythnos Addysg Wleidyddol yr wythnos hon (Ionawr 15-17) fel rhan o'i pharatoadau ar gyfer dyfodiad y Cynulliad.

Heb wybod hon (neu amrywiad arni) gellid gwastraffu cannoedd o filoedd o bunnoedd bellach.

bydd deunyddiau'r das hon yn werthfawr er enghreifftio a safoni'r cwricwlwm cenedlaethol.

Ac un o'r pethau sydd yn fforddio mwyaf o gysur i mi y funud hon ydyw, ddarfod i mi fy hun gario allan drefniadau claddedigaeth fy hen feistr er boddhad pawb, heb ymgynghori â neb ond Dafydd Dafis.

Fel y gwelwch chi mae ffaith a ffuglen, yn ogystal â'r hyn a ddigwyddodd gynt a'r hyn sy'n digwydd nawr, wedi cael eu cydblethu yn y stori ryfedd ac enwog hon.

Erbyn mis Medi bydd miloedd o adar yn dylifo i'r wlad hon a bydd rhai hefyd yn gorffwys cyn mynd ymhellach i wledydd fel Sbaen.

Cynghori'r Ysgrifennydd Gwladol a'r system ar sail y wybodaeth hon fydd dyletswydd y Bwrdd, nid mynd ati i'w chasglu ei hunan.

Ar y cyfan, yr oedd hon yn drefn digon derbyniol a theg gyda'r sawl oedd yn symud cant o barseli yn well ei fyd na'r sawl oedd yn certio dim ond trigain.

Fel y dywed Islwyn Lake, Cadeirydd Cymdeithas y Cymod yng Nghymru, yn ei Ragair i'r gyfrol hon, gwnaeth Dr Gwynfor Evans gymwynas â ni wrth gofnodi "stori'r dystiolaeth heddwch" mewn dull mor hwyliog a hwylus.

Agwedd Ragweithiol: Cymera'r Adain hon agwedd ragweithiol tuag at ddarparu rhwydwaith cludiant cyhoeddus yng Ngwynedd sy'n integreiddiedig ac yn gynhwysfawr.

Hon fydd yn galluogi'r car i anfon gwefr i fatri'r garafan pan fyddwch yn teithio - sy'n hanfodol os nad oes trydan yn y garafan - ond mae hefyd yn rhwystro batri'r garafan rhag sugno bartri'r car.

Gwahoddir pawb sy'n rhannu dymuniad y Bwrdd i weld yr iaith yn ffynnu, ac sydd am weithio mewn partneriaeth gyda ni, i fynnu eu rhan yn y strategaeth hon ac i gyfranogi o'i gwireddiad.

(Tarddodd y goel hon mae'n debyg yn y Dwyrain lle defnyddid ambare/ l a pharasôl gan frenhinoedd a breninesau.) Gall gweinyddesau mewn ysbyty dystio ymhellach pa mor gryf heddiw yw'r gred gan lawer iawn o bobl na ddylid cymysgu blodau coch a gwyn - mae'n arbennig o anlwcus.

Dechreuodd y gyfres hon gyda chyfweliad gyda'r actor Owen Teale, a siaradodd am ei rôl yn y gyfres ddrama danbaid Belonging ar deledu BBC Wales lle bu'n chwarae rhan myfyriwr aeddfed yn syrthio dros ei ben a'i glustiau mewn cariad â mamgu 60 oed.

Hon oedd y Swyddog Diogelwch Fferm a'r Ddynas Seffti.

Hon oedd ail fuddugoliaeth Caerdydd yn olynol dan Alan Cork.

`Ci Ivan.' `Beth mae e'n ei wneud yn y fan hon?' `Ni fuasai'n gadael Ivan ond am un rheswm - i nôl cymorth.

Anodd oedd cysoni fy nau argraff cyntaf am y wlad drallodus hon.

Fy rheswm dros eu cynnwys yn yr erthygl hon yw eu bod yn enghraifft arall o swyddogaeth silia.

Gan fod hon yn fenter newydd fe fyddem yn ddiolchgar o unrhyw gyngor, barn neu syniad newydd.

Erbyn heddiw ni ddengys haneswyr lawer o barodrwydd i dderbyn y ddamcaniaeth hon.

Mae carped sy'n adrodd darnau o'r stori ar lawr swyddfa'r cofrestrydd ac ni chaniateir i unrhyw un ganu unrhyw fath o gerddoriaeth yn y Bungelosenstrasse oherwydd ar hyd y stryd hon, yn ôl y chwedl, yr arweiniodd y Pibydd y plant cyn iddyn nhw ddiflannu.

Gwelir hyn yn hanes diweddar Cymru; chwyddo nerth a gogoniant y wladwriaeth Brydeinig fu swyddogaeth y genedl hon ers cenedlaethau.

Bu hon yn flwyddyn arwyddocaol i BBC Cymru gyda chynlluniau ar gyfer darllediadau'n ymwneud â sefydlu'r Cynulliad Cenedlaethol yn cael eu cwblhau, a'r goblygiadau ehangach sydd i ddarlledu o ganlyniad i greu'r corff newydd.

Awdl anwastad yw hon.

Jones a minnau â dwy fach arall yn y dref hon.

Clyma hon ynghyd bobl a rannodd yr un diriogaeth dros gyfnod hir o amser ac a ddatblygodd yn ystod cwrs ei hanes yn y famwlad, draddodiadau ac arferion a sefydliadau a'u gwahana oddi wrth bobloedd a chenhedloedd eraill Cynnwys y rhain fel arfer gyfraith, crefydd, sefydliadau gwleidyddol ac iaith, er nid yw'r nodweddion oll bob amser yn bresennol.

er bod cymeriadau hoyw ynddi nid hon fydd y nofel hoyw.

Gan na wyddom beth oedd maint odid un o'r argraffiadau sy'n cario'i enw ef a'i gydweithwyr, nid oes modd inni wireddu'r hawl hon.

Efallai y byddai Mr Thomas yn gwneud gwell chwarae teg ag ef ei hun petai'n dileu'r bennod hon neu ei hailysgrifennu o'i chwr - ar ôl iddo ddarganfod dull priodol i drafod y dystiolaeth.

Chwarddodd Dan yntau wedi iddo ddarllen yr hysbysiad: 'Drwy i ddwr dorri i mewn a difetha'r stoc o bapur yn y seler, nid ymddengys Yr Utgorn yr wythnos hon.

Drwy dderrbyn yr alwad hon byddai'r Blaid Lafur hefyd yn rhoi William Hague mewn cornel.

Bwriadai i'r eglwys golegol hon estyn croeso a chymorth Cristnogol i ddieithriaid a chrwydriaid yn ôl traddodiad yr efengylau.

Mae anghofio'r wybodaeth a enillwyd drwy'r chwyldro mawr mewn dysgu iaith a ddigwyddodd yng nghanol y ganrif hon yn golygu taflu'r allwedd i ffwrdd.

Dinas y tu hwnt o hardd yw hon, gyda hanes hir a hen iddi.

Gwêl y corws o wragedd cyffredin a glywir yn y ddrama hon, agweddau ar fywyd na allent fod yn ymwybodol ohonynt mewn drama naturiolaidd.

Dilynwch y cysylltiadau ar y dudalen hon i ddarganfod mwy am y ffordd mae'r BBC yn cael ei redeg yng Nghymru, a sut i gysylltu a ni.

Ffars y garreg las oedd testun Y Byd ar Bedwar (HTV/S4C) yr wythnos hon.

Beth yw perthynas fewnol y gyfundrefn hon?

Diddymodd y Ddeddf hon gategori%au statudol anabledd fel sail ar gyfer addysg arbennig, gan roi system i adnabod anghenion addysgol arbennig disgyblion unigol yn eu lle, ac yna penderfynu ar y ddarpariaeth briodol o addysg arbennig sydd ei hangen er mwyn cwrdd â'r anghenion hynny.

Be sy gan hon o dan glust ei chap y dyddie hyn, gofynnai iddi ei hun.

Er y gwelwyd y gellir cael canlyniadau buddiol pan ddefnyddir ychydig o ffrwydron gan arbenigwyr nid peth doeth yw gwneud defnydd eang o'r dechneg hon hyd oni ddee%llir mwy am natur ffurfiad llongddrylliad.

Gwyddom, os tynnir i lawr y babell ddaearol hon yr ydym yn byw ynddi, fod gennym adeilad oddi wrth Dduw, tŷ nad yw o waith llaw, sydd yn dragwyddol yn y nefoedd.' Ie, diddorol yntê?

"Un o'r gogledd yw hon," eglura un ohonyn nhw.

Crëwyd perthynas newydd gyda'r bobl sy'n mynychu cyngherddau yn sgîl y gyfres hon o wyth cyngerdd, gan roi gwerth eithriadol am arian yn ogystal â digwyddiadau cyn neu ar ôl cyngherddau am ddim.

Credaf ei fod wedi lliniaru peth ar y farn eithafol hon ymhen amser, ac nid yw datblygiadau'r blynyddoedd diweddar yn ategu ei chywirdeb.

Cyfraniad arloesol y ddrama ddideitl hon i dechneg sgrifennu theatrig yw'r 'distawrwydd llethol' ar y diwedd.

Llewelyn Williams o Goleg y Trwyn Pres ar y Ficer Prichard), a chymaint o wir hanes yr amser fu sydd i'w gael mewn cymdeithas fel hon wrth wrandaw ffrwyth ymchwiliadau rhai eraill; a phan feddylier fod tro pawb ohonom i chwilio drosto'i hun, ni raid petruso dywedyd fod dibenion gorau'r gymdeithas yn cael eu hateb yn llwyr".

"Cytundeb" Y Pennau Cytuneb y mae'r atodlen hon ynghlwm wrthynt a'r telerau a'r amodau safonol hyn a gorfforir yn y Cytundeb ac sydd yn llunio'r cytundeb.

(Mae'n agor drws ei llofft ei hun a mynd i mewn.) Fy ystafell i yw hon.

Lleihau urddas dyn a thlodi ei ddynoliaeth a wna'r agwedd hon at gymundodau dynol, ac i'r graddau y gwneir hyn y mae'n wrth-Gristnogol.

Cred Cymdeithas yr Iaith Gymraeg fod lle unigryw ac arbennig i'r iaith Gymraeg yng Nghymru fel priod iaith Cymru ac y dylid cydnabod yr egwyddor hon yn swyddogol mewn deddf gwlad.

Dyna enghreifftiau yn yr oes 'oleuedig' hon o rai pethau na ddylem eu gwneud oherwydd eu bod, meddir, yn anlwcus, er nad ydym yn rhyw siwr iawn pam.

Collid awyrgylch tyngedfennol y digwyddiadau pe na phwysleisid yr agwedd hon gan mor ganolog ydyw yn holl waith Saunders Lewis.

Gyda'i gymeriad hoffus, ychydig yn ddireidus, Williams fu'n gyfrifol am lwyddiant y gyfres chwe rhan hon.

Craff a gofalus yr arddangosodd y beirniad hwn, sut bynnag, mai yn y gyfres ryfedd hon o sonedau 'y ceir y mynegiad mwyaf trwyadl a brawychus yn Gymraeg o thema'r briodas rhwng serch ac angau.'

Caiff gwylwyr Aria yr wythnos hon gyfle i fwynhau ei lais bariton soniarus a phwerus.

Mae Bryn Terfel yn dweud mai hon fydd y gyntaf o nifer o ddigwyddiadau tebyg.

Ceir cysylltiad agos rhwng y ffilm olaf hon â choel sy'n seiliedig ar gyfeiriad yn un o lyfrau'r Testament Newydd.

Er ei bod hi'n anodd egluro pam, mae'r gân hon yn atgoffa rhywun o arddull Doves – grwp poblogaidd iawn yn ystod y flwyddyn 2000 – ac mae hi'n eithaf gwahanol i'r hyn sydd wedi cael ei rhyddhau gan Zabrinski yn y gorffennol.

Drwy gyfrwng y dechnoleg lanwaith hon, mae muriau'r geudai yn cael eu cadw'n foel a diaddurn - ac anniddorol.

afon ddieithr oedd hon, a 'r hen glogwyni cynefin, cerrig llam cynefin, yr ynysoedd bach cynefin i gyd dan orchudd dyfnder anghynefin anghynefin beth am rasus cychod?

Dogfen hanesyddol yw hon yn dyddio yn ôl i ddyddiau Glyndŵr.

Ers hynny yr ydw i wedi gweld yr hysbyseb hon hyd syrffed - ac wedi cael mwy na llond bol arni.

Gan amlaf fe gymer genhedlaeth i'r bregeth rymusaf ddylanwadu ar feddwl gwlad, ond gellir dweud i'r ddarlith hon ddylanwadu ar unwaith ar feddwl Cymru.