'Ym mhob gwlad y megir glew', medd yr hen ddihareb, a thristach na thristwch yw gweld dynion disglair yn ein gadael a hwythau ym mlodau eu dyddiau.

Y mae ganddynt sawl gwâl yma ac acw mewn cilfachau cysgodol ac fel y try'r gwynt newidiant hwythau wâl i gyfateb i hynny.

Ni fu ef na Tony Adams na Paul Scholes yn ymarfer y bore yma ond disgwylir y byddant hwythau hefyd yn medru chwarae nos Lun.

Mae Lowri a'i gŵr Geoff yn byw yno ers rhai blynyddoedd bellach, ac nid yw Mrs Evans yn meddwl dim o hedfan dros For yr Iwerydd i'w gweld o leiaf unwaith y flwyddyn, tra y byddant hwythau yn dod draw yma bob yn ail.

"'Agwedd geidwadol'?", meddech chi, "a hwythau oll yn ddrain yn ystlysau ffwndamentalwyr ac efengylwyr fel Dr Martyn Lloyd Jones?"

Mi fydda aelodau eraill llys Montezuma, hwythau, yn yfed rhyngddyn nhw lond dwy fil o gwpanau aur o siocled.

Gwaeddasant arnaf a dywedasant y cawn chwart o gwrw os gorweddwn ar lawr, ac ddynt hwythau gael ei dywallt i fy safn.

Roedd gweddill y criw yn cysgu tra gofalai Douglas a hwythau am y llong.

Mae'r cyhyrau wedyn yn troi'n ewynnau, ac mae'n ofynnol deall a dysgu a dilyn eu rhediad hwythau.

Anfonir Edern i Gaerllion yn enw Geraint i wneud iawn am sarhad y corrach i forwyn Gwenhwyfar, ac yna yn eu tro fe gyrraidd Geraint ac Enid hwythau.

Sefydlent eu golygon ar y cerfiwr, Huw Huws - llygaid awchus, a'r ddwy wraig hwythau - llygaid llym-feirniadol.

Eithr ymhen ychydig ddyddiau bu cymodi eto, a dychwelodd at Ali a hwythau.

Rhaid dylanwadu'n gadarnhaol ar eu hagweddau a'u defnydd o'r iaith o'r cyfnod cynharaf, i sicrhau y byddant hwythau'n trosglwyddo'r Gymraeg i'w plant ac yn ei defnyddio fel iaith y teulu.

Ond ychydig olion arwynebol sydd ar ôl o bobl Oes yr Haearn, a nemor un traddodiad o'u gweithgareddau heblaw eu bod hwythau fel eu disgynyddion yn gorfod byw ar gynnyrch gwlad.

Profodd y pum niwrnod canlynol yn llawn difyrrwch hyd yr ymylon, a hwythau'n mwynhau nofio, sgi%o dros y dŵr, hwylio, chwarae tennis a marchogaeth ceffylau.

Nid adeiladwyd porthladdoedd mor sylweddol a chadarn â rhai heddiw ers talwm, ac erbyn hyn mae llawer ohonynt hwythau wedi eu dinistro neu wedi'u gorchuddio â thywod a llaid.

Roedd hi'n ymddangos yn hawdd i Gymru a hwythau ddeunaw pwynt ar y blaen wedi hanner awr.

Gwasanaetha eu mab hwythau, Huw Iorwerth Morris, fel blaenor yn yr Eglwys ar hyn o bryd.

Croesawai'r Eglwys gelfyddyd y paentiwr hefyd, a ymarferai â'i grefft ar y muriau gwyngalchog a darlunio golygfeydd Beiblaidd ac eglwysig yn lliwgar a byw; yn naturiol, fel yr âi tai'r ysgwi%eriaid yn fwy uchelgeisiol, câi'r paentiwr fynedfa iddynt hwythau'n ogystal.

Yr oedd trigolion Eifionydd hwythau'n gobeithio y byddai'r cynnwrf yn eu cyrraedd cyn bo hir.

Ond y mae'n drist sylweddoli fod llawer hyd yn oed ohonynt hwythau'n bygwth digalonni ac yn mynd yn ddi-ffrwt.

ar ôl concro ffrainc, aeth ymlaen i'r eidal, ac o fewn chwe mis yr oedd wedi eu concro hwythau ; yno derbyniodd urdd st.

Byddent hwythau'n pwysleisio nodweddion da llys, plas neu fynachlog.

Mae'n annheg, yn eu barn hwy, fod gan y Prydeinwyr bedwar cyfle - a ninnau, fel hwythau, yn un cyfundrefn wleidyddol.

Daeth terfyn ar y drefn seml hon pan wnaed y pastynwyr yn arglwyddi ac iddynt hwythau wneud deddf i roi pen ar y fath arferiad barbaraidd ac amharchus.

Yr oedd Gwen eisoes wedi yfed yn helaeth o ysbryd y Methodistiaid, ac anogodd ef yn daer i roi heibio'r meddwl am fynd ar ôl y cŵn, ond dadleuai Harri y buasai felly yn amharchu ei feistr tir a Mr Jones y Person, a hwythau wedi ei wahodd.

'Pwy soniodd am ei throi'n ôl yn fenyw?' crechwenodd y gath, ac edrychai'r gwrachod hwythau yn blês iawn.

Biti bod yr hen wraig mor fusgrell, oedd sylw trist gwþr y pentref, wrth ddychmygu symudiad bysedd Morfudd dros eu cyrff hwythau.

Ta waeth, doedd gan yr Arabiaid ddim amynedd a'r fath ffolineb - a phwy all eu beio nhw a hwythau'n byw tan haul tanbaid y Dwyrain Canol.

Yn hwyr neu'n hwyrach byddai'n rhaid egluro i'r plant beth oedd neges y dieithryn mewn lifrai, ac yna, ni fyddai dim yr un fath iddynt hwythau, ychwaith.

A hwythau tua'r un oed, tybed a oedd Edmwnd Prys a William Morgan yno gyda'i gilydd?

Anghofia'i byth y teimlad ofnadwy o ofn oedd arnaf wrth weld yr anifeiliaid gwyllt, er eu bod mewn cewyll, a gweld dyn yn mynd i fewn at y llewod, a hwythau yn gwneud yn ol gorchymyn y "trainer", a chlywed y llew yn rhuo.

Roedd y system addysg ar ddeg lefel, ac roedd myfyrwyr y ddau ar bymtheg o golegau ymarfer dysgu hwythau'n gorfod cyfrannu i'r economi.

Dyma'r Rhyddfrydwyr hwythau'n penderfynu cefnogi Ymgyrch ond eu bod hwy am drefnu Cyfamod, fel yn Sgotland, yn hytrach na Deiseb, ac fe drefnid yr Ymgyrch a'r Ddeiseb gan y Blaid Ryddfrydol ei hun.

Tacteg dda, oherwydd pan 'syfrdan y safent hwythau' cawn innau gyfle i ail gychwyn a rhoi ychydig o bellter rhyngddom iddynt gael gwneud yr un peth eto, ac eto ac ETO!

Maent hwythau, pan yw'r ffurfafen a'r ddaear fel petai'r ddwy yn eu cwsg olaf, ac yn llwydo, yn cael eu gorfodi i hofran neu stelcian ymhell o gyffiniau'r ynysoedd amddifad.

Oni allai rhieni plant eraill dros Gymru gyfan fod yr un mor frwd dros gael addysg trwy gyfrwng y Gymraeg i'w plant hwythau?

Trodd i edrych ar y lleill a gallai weld eu bod hwythau hefyd wedi eu cynhyrfu.

Yn ôl Brundtland - 'Datblygiad cynaladwy yw datblygiad sy'n cyfarfod y gofynion presennol heb danseilio gallu cynhedloedd i ddod i gyfarfod â'i gofynion hwythau'.

Ac mae'r coed bythwyrdd yn ymddangos yn ddigyfnewid, ond yn yr oerni mae'r prosesau bywiol wedi arafu ynddynt hwythau.

Gan mai ymwelydd dros dro yn unig oeddwn i, fentrwn i ddim beirniadu cyflwyr yr economi yn yr Undeb Sofietaidd, oni bai fod y bobl hwythau'n teimlo mor ddig yn ei gylch erbyn hyn.

Mae'r cymeriadau hwythau'n llawn ac yn annwyl: Eli'r hen gocyn bach ffwdanus; Mona'r rasberry ripple a'i thraed yn solat ar y ddaear; Tref llipa, llwfr a diddychymyg.

Gallai'r beirdd hwythau yn yr Oesoedd Canol gymharu noddwyr â Guy o Warwick neu Foulke le fiz Warin wrth eu camnol, er nad yw hanes yr arwyr hynny ar glawr yn Gymraeg, ac er nad oes lle i gredu fod fersiynau ysgrifenedig Cymraeg o'u hanes wedi bodoli.

Ar ddiwedd y cwrs llwyddodd i ennill cymeradwyaeth mesuredig yr athro a rybuddiodd y dosbarth i beidio a gwangalonni pan aent i Ffrainc a chlywed y brodorion yn parablu'n mamiaith, a hwythau heb fedru deall odid ddim, gan ei bod yn angenrheidiol treulio tipyn o amser i ymgyfarwyddo a seiniau a rhuthm yr iaith fel y'i seinid yn naturiol gan siaradwyr brodorol.

O ystyried y gweithgarwch mawr oedd ar gerdded yno ar y pryd dan arweiniad Calfin a Beza ynglŷn â chyhoeddi testunau gwreiddiol y Beibl: eu cyfieithu a'u hesbonio, nid yw'n syndod iddynt hwythau ymroi i ddarparu fersiwn Saesneg diwygiedig, seiliedig ar y testunau gwreiddiol a'r ysgolheictod beiblaidd a oedd o fewn eu gafael yn Genefa.

Ple bynnag yr oedd yr ysbryd yn mynd, yno yr aent hwythau hefyd; ac fe godai'r olwynion i'w canlyn, oherwydd yr oedd ysbryd y creaduriaid yn yr olwynion.

Yn awr, fe'th wnaf mor wynebgaled ac ystyfnig â hwythau.

Ni chafodd ef weledigaeth y dynion hyn ar bwysigrwydd ysgolheictod, ac ni chawsant hwythau ei weledigaeth ef o'r werin.

maent hwythau hefyd wedi eu herydu, wrth iddynt gael eu taflu gyda llif y dŵr.

Nid wyf yn honni bod y sefyllfa yn hollol yr un fath yng Nghymru ag yn Lloegr, ond y mae'n amlwg, serch hynny, fod ysgrifenwyr Cymru hwythau, er gwaethaf eu 'culni' a'u 'rhagrith', yn gwbl barod i drafod problemau rhywiol.

Erbyn iddynt fwyta eu sosej a'u sglodion a'u hufen iâ bob tamaid a mynd i'r lle chwech efo Owain ac i'r ystafell newid clytiau efo Guto, roedd awr a hanner wedi mynd heibio er pan adawsant y car, ac yr oedd Carol ar bigau'r drain yn poeni am Emyr ar ei ben ei hun yn tŷ yn pryderu amdanynt hwythau.

Yn y parc bychan prydferth ynghanol y ddinas, roedd cerrig bedd unwaith eto - talpiau o farmor gloyw i gofio'r pedwar a fu farw yn ystod eu hymrafael hwythau.

A hwythau wedi colli o ugain rhediad yn erbyn Indiar Gorllewin ddoe, bydd yn ddiwrnod mawr arall i Forgannwg yfory - rownd derfynol Cwpan Benson & Hedges yn erbyn Sir Gaerloyw.

Nid oedd yr ymchwil am hunaniaeth yn llenwi byd y sgrifenwyr Cymraeg i'r un graddau, efallai, ac eto yr oedd pryder ynghylch dyfodol Cymru yn destun cyson yng ngwaith y goreuon ohonynt hwythau, - Gwenallt a Waldo Williams, er enghraifft.

Dangosodd wyth Llanelli y gallent hwythau hefyd hyrddio'n effeithiol ar ôl sgrym, ac ennill ryc, a defnyddio'r meddiant pan ddaeth Luc Evans i mewn i roi pas wych i Andrew Morgan, yr asgellwr de, a chwaraeodd yn lle Ieuan Evans anafus.

Ond gall ymdrin â chymdeithas tai fod yn broses hirfaith, gymhleth, a bydd yn fynych yn golygu bod gofyn i staff mewn llochesau ddatblygu gwybodaeth arbenigol mewn maes arall eto, a hwythau eisoes â gormod o waith a rhy ychydig o arian.

Diau bod rhesymau cymhleth am hynny, ond gyda golwg ar byllau afon dylid cofio fod y nodweddion a enwyd gynt hwythau yn cael eu dileu, gan gynlluniau traenio sy'n golygu clirio a dyfnhau rhedfa'r afon.

Gan fod cerddi'r beirdd proffesiynol yn cael eu datgan i gyfeiliant telyn neu grwth (mewn dull y collasom ni yn llwyr ei gyfrinach), fe ffurfiai'r beirdd ynghyd â'r telynorion a'r crythorion un dosbarth o wŷr wrth gerdd, a thebyg fod y cyfarwyddiaid - y gwŷr a adroddai'r hen chwedlau - hwythau'n perthyn i'r dosbarth hwn tra parhaent.

Wedi i'r Beirdd ymgynnull wrth y maen, gweiniwyd y cleddyf ganddynt ac eglurodd y 'datgeiniad', sef llywydd y seremoni, Iolo Morganwg, na fyddai'r Beirdd yn arfer cario cleddyf noeth yng ngŵydd neb ac na fyddent yn caniata/ u i neb gario un yn eu gŵydd hwythau ychwaith.

a f'esgidiau i fel pe buaswn i wedi bod yn cerdded buarth fferm.a hwythau ers blynyddoedd wedi cymell a chynnal rhyddfeddwl ar raddfa mor fawr.

Dee%llais ei bod wedi treulio peth amser fel athrawes, ond wedyn 'roedd ei dawn ysgrifennu wedi dod i sylw Cwmni Collins, a hwythau wedi cynnig swydd barhaol iddi.

Cafodd Caerdydd dipyn o ysgytwad ddoe a hwythau am godi o Drydedd Adran Cynghrair Nationwide.

A hwythau'n dathlu eu pumed penblwydd, DEREC BROWN fu'n eu holi sut mae llwyddo heb Trebor Edwards a Hogia'r Wyddfa.

Felly, er mwyn ceisio'u paratoi hwythau i allu hyfforddi eu praidd bu raid cyfieithu i'w mamiaith ar eu cyfer lawer o lenyddiaeth grefyddol yr oes a ysgrifenasid yn Lladin yn wreiddiol.

Gall asiantaethau'r llywodraeth ganolog, y Sefydliad dros Ecoleg Ddaearol a Choleg Prifysgol Gogledd Cymru, Bangor, hwythau eu harolygu.

Cyfarfu'r Pwyllgor Streic hefyd, yn Ysgol y Gweithfeydd Copr, i drafod yr argyfwng a'u hwynebai hwythau, gan nad oedd mwyafrif o'r picedwyr yn cydnabod awdurdod y Pwyllgor bellach.

Symudol yw'r boblogaeth nawr, ac er fod y newydd-ddyfodiaid, yn Gymry a Saeson, yn fwy amharchus o'r Sabath na'r oes o'r blaen, eto y maent hwythau yn parchu cymdogaeth dda ac y mae'r ddisgyblaeth gymdeithasol yn para yn ei grym.

Yn sgîl y drafodaeth ynglŷn â Changen Llanllechid, mynegodd cynrychiolwyr o Gangen Bontnewydd eu bod hwythau wedi methu ag ethol swyddogion yn eu cyfarfod cyffredinol.

Dringodd nifer o'r morwyr i lawr atynt, penderfynodd y capten ac Ibn eu bod hwythau hefyd ag awydd rhoi troed ar dir sych wedi wythnosau ar fwrdd drewllyd y llong a blas yr heli ar bob dim: 'Lle ydan ni?' Ibn ofynnodd y cwestiwn wrth wylio'r lan yn nesa/ u: 'Tuscani.' Atebodd un o'r morwyr cyn ychwanegu: 'Dwi'n meddwl.' Ond doedd Ibn ddim callach.

Bu wrthi'n hel brigau oddi ar y coed (er nad oedden nhw'n fawr o bethau a hwythau ond megis dechrau newid eu lliw).

Gwenent hwythau hefyd, er bod ambell i wg weithiau pan gâi rhywun arall chwarae ran Mair yn nrama'r Geni, ond ciliai'r wg wrth i'r hen ŵr gydio yn eu dwylo wrth gerdded o'r perfformiad.

Nid yng Nghymru'n unig y cafwyd y math yma o amgylchiadau cymdeithasol a'u canlyniadau alaethus ar addysg - dyna oedd profiad cyffredin bron pob un o'r broydd ffatri%ol neu lofaol trwy Loegr benbaladr, a hynod o debyg oedd y geiriau a ddefnyddid yn adroddiadau'r arolygwyr ysgolion i'w disgrifio hwythau - broydd fel swydd Stafford a'r 'Black Country' drwyddynt draw, a rhannau o swydd Durham a siroedd gogledd Lloegr, ac wrth gwrs, trefi mawrion a dinasoedd Lloegr.

Mae'r Academi a Chyngor y Celfyddydau hwythau wedi chwarae eu rhan ac mae i lenyddiaeth Eingl-Gymraeg rywfaint o le yng nghyrsiau'r Brifysgol.

Mae'n well gan yr heddlu hwythau anwybyddu argoelion arwyddocaol.

Anfonwyd datganiad tebyg at Mr S gan Fedyddwyr y cylch; ac anfonodd Home Guard Llandysilio i ddweud y byddent hwythau'n ymddiswyddo oni chedwid Waldo yn ei swydd.

Diolch iddyn nhw, nid yn unig am bnawn diddorol ac addysgiadol ond hefyd am bnawn o'u hatgofion difyr hwythau.

Bydd teuluoedd eraill a gollodd anwyliaid yn y Rhyfel yn gallu eu huniaethu eu hunain â hiraeth teulu Penyfed o golli eu mab hwythau.

Felly'r bobl a adawodd y r Eglwys ac y sy'n honni medru sylweddoli gweledigaeth yr Eglwys o'r tu allan iddi--yng ngrym y gallu a drowyd ymaith, ond sydd heb orffen ei ddylanwad, y llwyddant hwythau.

Ymserchodd yr aelodau ynddo ef, ac yntau ynddynt hwythau.

Tystiodd y caplaniaid fod y bechgyn hynny a fagwyd yn yr Eglwys, wedi cydymddwyn â'u cyflwr yn well na'r lleill, ond yr oedd perygl iddynt hwythau, hefyd, ymbellhau oddi wrthi.

Camp i ninnau ddeall eu gwasanaeth hwythau a lwyddodd i ddenu arian o goffrau Rupert Murdoch a Berlusconi ynghyd â chwmni adeiladu mawr.

Rhoi cyfrifioldeb am y llyfrgell i dair o fyfyrwyr yr ail a hwythau wrth eu boddau.

I'r sawl sy'n gaeth i'w tai, darperir gwasanaeth pwrpasol ar eu cyfer hwythau hefyd, gydag ymweliad misol i'w cartref gan staff arbenigol.

Ond os oedd 'gwedd ei ymddangosiad yn brawychu'r gwan eu ffydd', yn ôl Nantlais eto, 'roedd 'ei lais fel diliau cariad a'i wên oedd fel bore ddydd.' Siaradodd yr Iesu wrthynt ar unwaith, ac o gymryd y geiriau gan Marc, Mathew ac Ioan gyda'i gilydd, yr oedd balm i'w harswyd ynddynt: 'Codwch eich calon Myfi yw; peidiwch ag ofni.' Fel y gŵyr y cyfarwydd, yr oedd rhinwedd rhyfeddol yn y geiriau Myfi yw ar enau Iesu Grist, yn enwedig yn yr Efengyl yn ôl Ioan: 'Myfi yw [y Meseial] sef yr un sy'n siarad â thi 'Pan fyddwch wedi dyrchafu Mab y Dyn byddwch yn gwybod mai myfi yw'; 'Yn wir, yn wir, 'rwy'n dweud wrthych, cyn geni Abraham,yr wyf fi'; 'Pwy yr ydych yn ei geisio?' 'Iesu o Nasareth,' meddent hwythau.

Weithiau fe wnâi'r gof rimyn yn y bedol fel y byddai'r hoelen bedoli yn mynd o'r golwg yn y rhimyn Ar ôl ffitio'r pedolau, a hwythau yn barod,- fe roddai'r gof hwynt yn y gasgen ddŵr a oedd yn yr efail; fe'u gosodai hwynt ar ymyl y blwch pedoli, lle yr oedd yno yr hoelion yn barod mewn lle arbennig, y rhasp a'r morthwyl pedoli hefyd.

Cyn dyfodiad y clwy Myxomatosis yr oedd y wlad yn gyffredinol wedi ei goresgyn ganddynt ac yr oedd miliynau yn cael eu dal a'u gwerthu - eu trapio a'u maglu lawer ohonynt, ac oherwydd hynny yr oedd eu gelynion naturiol megis bronwennod, gwenci%od, ffwlbartiaid, cathod a chŵn hwythau yn cael eu dal.

Yn ôl y protestwyr yr oedd yn ddiwrnod cenedlaethol peidio â gwenu a hwythau, yn gwneud ymdrech lew i edrych yn flin ac yn gâs.

Gwyddis bod rhai cacynnod yn casglu nifer fawr ohonynt drwy bysgota yn yr ewyn a'u cario i'w nythod i fwydo eu larfa hwythau.

Wynebodd Ali Martin, a bu ymladd rhyngddynt hwythau cyn i Ali fynd i Birmingham ar ôl ei wraig.

Nid anghyffredin oedd gweld ysgarmes rhwng y Koreaid a'r Siapaneaid, a hwythau wedyn yn dial arnom ni, drueiniaid diniwed !

Eglurodd Victoria Davies o Benybont-ar-Ogwr - sydd yr orau o ferched tenis Cymru ac yn 460 o ran safon drwy'r byd i gyd - mai'r bwriad oedd codi proffil y gêm a'u proffil hwythau fel chwaraewyr.

Dyma pam y mae Kitchener yn eu dangos fel ysbrydion, yn hytrach nag fel yr oeddent yn byw a hwythau ar dir y byw.

Bydd pobl Corsica weithiau'n ymarweddu fel Ffrancod, a bydd y Catalaniaid hwythau weithiau'n ymarweddu fel Sbaenwyr.

Aeth at y cesyg magu, a hwythau yn yr un dychryn mawr.

Cyn dyfeisio peiriant torri lawntiau defnyddid gwyddau i gadw tyfiant glaswellt i lawr, mae hwythau hefyd yn pori'n glos i wyneb y ddaear.