Tybed nad yw'r Dr Roberts wedi cymryd ei pherswadio gan fân feirniaid mai'r 'feliau' hyn ydyw coron ei harddull a bod yn rhaid iddi bupro'i holl waith â hwy?

Llyfr ymadroddus iawn ydyw, ond nid yw'n ailymadroddus o gwbl.

Olwen ydyw'r anima i animus Culhwch, yr elfen fenywaidd sydd ymhlyg ym mhob gwryw, fel y mae yn animus ym mhob benyw.

Darnau o orffennol, neis iawn ond cwbl anadferadwy, ydyw pethau felly erbyn hyn.

Pe bai'r gosodiadau'n gywir, anodd fyddai i neb ddywedyd i'ch erbyn, ond camsyniad sylfaenol eich dadl ydyw anwybyddu'r gwahaniaeth hanfodol rhwng traddodiad byw a thraddodiad marw, a marw hollol ydyw'r traddodiad Pabyddol yng Nghymru.

Anodd i Ewropeaid a fagwyd yn y traddodiad gwleidyddol Rhufeinig ydyw ystyried unrhyw beth heblaw gallu awdurdodaidd yn sylfaen bywyd gwleidyddol, ond egwyddor waelodol athroniaeth Gandhi oedd gwasanaeth.

Nid gweslyfr mewn methodoleg ydyw, yn ôl yr awdur, ond cyflwyniad i astudio'r Gymraeg, gosodiad diymhongar iawn, a dweud y gwir, gan fod y bennod olaf, o leiaf yn canolbwyntio ar ddisgrifio methodoleg un ysgol ieithyddol, yr Ysgol Systemig, y gellir ei dilyn ar gyfer gwneud disgrifiad syncronig o'r Gymraeg, ac y mae'r bennod o'i blaen yn olrhain y datblygiadau yn nulliau ymchwilwyr i'r tafodieithoedd.

Y Fam Ddaear ydyw'r hwch-fam yma, a ymddengys yn aml newn chwedloniaeth moch.

Yn hytrach amrywiad ydyw neu yn fwy tebygol ffurf luosog y gair casas "tro mewn afon, cilfach o for, bae%.

Nid wyf am anghytuno ag ef, gan nad yw'r cwestiwn a ydyw casgliad o weithiau'n ffurfio llenyddiaeth neu beidio yn un ystyrlon i mi.

Bid a fo am hynny, mae'r gair Cymraeg 'awen' yn nes o ran ei ystyr i ysbrydoliaeth nag ydyw dychymyg, ac onid wyf yn camgymryd, 'roedd Waldo'n ffyddlon i ryw gynneddf yn ei natur wrth ddewis y gair hwn, ac wrth wneud, 'roedd yn gallu cadw'r hyn a oedd yn werthfawr yn ystyr y gair 'Imagination' i Blake heb gael ei lluddias gan rai o ragdybiaethau'r meddwl diweddar am y dychymyg.

Brawddeg bwysica'r iaith ydyw o safbwynt cadw'r iaith fel iaith i'r dyfodol, o safbwynt ennill y tir a gollwyd yn ôl, o safbwynt buddugoliaeth ym myd dysgu.

Y gred gyffredinol bellach ydyw na chafodd ymyriadau'r llywodraeth yn y cyfnod hwn agos cymaint o effaith ar lefel y gweithgarwch economaidd ag yr oedd pobl ar y pryd yn dueddol i gredu.

Ac un o'r pethau sydd yn fforddio mwyaf o gysur i mi y funud hon ydyw, ddarfod i mi fy hun gario allan drefniadau claddedigaeth fy hen feistr er boddhad pawb, heb ymgynghori â neb ond Dafydd Dafis.

A dyna beth ydyw Paradwys Pythefnos.

Y darluniad cywiraf a fedrwn roddi o'r golygfeydd ar y daith hon ydyw disgrifiad a roddir gan Solomon o faes a welodd ef yn rhywle: `Wele, codasai drain ar hyd-ddo oll; danadl a guddiasai ei wyneb ef; a'i fagwyr (goed) a syrthiasai i lawr; y palasau ydynt wrthodedig - yr amddiffynfeydd ydynt yn ogofeydd, yn hyfrydwch asynod gwylltion, yn borfa diadelloedd.'

Pryddest wael ydyw.

Oherwydd methiant silicon i ffurfio bondiau dwbl, nid O=Si=O yw'r cyfansoddyn hwn, ond yn hytrach ac nid nwy ydyw ond prif gyfansoddyn carreg a chraig!

Arwydd arbennig o'r gweithgarwch meddyliol a nodweddai'r cyfnod ydyw nifer y llyfrau a gyhoeddwyd a nifer y cylchgronau a gychwynnwyd.

A rhoi'r peth yn fyr ac yn fras, awgrym Shelley ydyw fod y meddwl creadigol ar adegau'n cael hwb i weld yn amgenach nag arfer a hwb i fynegi'r weledigaeth yn amgenach nag arfer.

Am y dywaid ynddo, 'Nad ydyw Crist i'w addoli fel Duw-ddyn'.

Os teimlodd haneswyr llên Cymru'r rheidrwydd i gydnabod, er yn betrus, ddylanwad y Trwbadwriaid ar y Rhieingerddi, mae'n siŵr y buasai haneswyr llên y Trwbadwriaid eu hunain yn barod i hawlio dylanwad y llên honno arnynt, petasent yn gwybod amdanynt hwy, oblegid un o ryfeddodau'r canu Trwbadwraidd ydyw belled y cyrhaeddodd ei ddylanwad a chyflymed.

Nid un athroniaeth genedlaethol sydd, ond lleng, a'r cwbl y ceisir ei wneud yn yr ysgrif hon ydyw braslunio rhai ohonynt, ac egluro a beirniadu rhywfaint.

Ond prin ydyw'r ymdrech i weld ystyr neu arwyddocâd seicolegol i'r 'cymeriadau' a'r digwyddiadau yn y stori.

Gan mai Jungiad oedd yr awdur, teg disgwyl mai'r hyn a wêl yn bennaf mewn llenyddiaeth, yn enwedig chwedlau, ydyw delweddau sy'n cyfleu byd a bywyd mewnol, anymwybodol y seici neu'r enaid.

Yn y lle cyntaf nid ydyw'r ffactorau sy'n pennu cyfradd y twf dichonol o angenrheidrwydd yn aros yn ddigyfnewid.

Diau fod eithriadau, sef y bodau hynny a eilw'r Sais yn freaks of nature, ac os ydyw Prodder Rhys yn un o'r freaks hynny, y mae'n wrthrych tosturi.

Oherwydd mai cymundod o deuluoedd ydyw, fe gyfeirir at y genedl yn aml fel teulu (e.e.

Sicrach - er nad cwbl sicr - ydyw fod bachgen arall addawol o dref Llanrwst ei hun, sef Edmwnd Prys, wedi bod yn ddisgybl gydag ef wrth draed caplan Gwedir y dyddiau hynny: yr oedd Prys ryw flwyddyn yn hyn na Morgan.

Gall yr hin fod yn wahanol iawn ar yr arfordir i beth ydyw yn y mewndir.

Fel canlyniad i newidiadau o'r fath, nid ydyw cyfradd twf dichonol yr economi yn aros yn gwbl sefydlog, ac nid yw'r gromlin ILI yn y diagram, felly, ddim o angenrheidrwydd yn un liniol.

Yr ateb syml yw, nag ydyw.

Pe buasem wedi bod â'n meddwl yn fwy effro yr adeg hwnnw fe fuasem wedi cofnodi yr hyn a gymerodd le a'r hyn a welsom ac a glywsom, ond y mae peth esgus dros beidio â gwneud, a hwnnw ydyw: yr oeddym yn rhy brysur yn clodfori ac yn canu, a gweddi%o, a rhyfeddu.

Yn ôl y Rhagair, ymgais ydyw i gyflwyno rhai agweddau ieithyddol heb ragdybio unrhyw wybodaeth flaenorol.

Ffanffer ydyw sy'n gorffen yn ddisymwth, fel y gwnaeth, yn ôl y chwedl, ganrifoedd yn ôl pan laddwyd y trwmpedwr a oedd wrthi'n rhybuddio'r trigolion fod milwyr estron y Tartar gerllaw'r ddinas.

Yr oeddwn innau'n adnabod llawer o awduron llyfr fy mam, ond yn awr, yng ngoleuni cofio amdanynt, yr wyf yn medru gwerthfawrogi llyfr mor gyfoethog ydyw, ac mor gyfoethog oedd fy mam pan oedd hi'n gwneud y detholiad.

Os ydyw'n ymddangos yn wahanol yn Helyntion Bywyd Hen Deiliwr mae hyn oherwydd ei fod wedi'i gyflwyno trwy gyfrwng deunydd sydd heb ei gysylltu ag ef o safbwynt adeiledd.

Yn ogystal â bod yn rhagrith, yr oedd pregethu athrawiaeth yn aneffeithiol ac yr oedd hyn o'r pwys mwyaf i w^r a gredai nad oedd dyletswydd arall gan y pregethwr ond achub eneidiau: "Pregethu yr efengyl yw y peth gwerthfawrocaf yn y byd, y tu hwnt i bob cydmariaeth; a hyny sydd am mai ordeiniad Duw ydyw, trwy'r hon y casgl ei bobl o fysg y cenheloedd".

Yn yr awdl mae un o'r delwau a geir yn Nhyddewi yn holi pererinion, ac yn gofyn a ydyw'r Cymry yn parchu eu hiaith o hyd ac yn gwerthfawrogi harddwch y wlad.

Collid awyrgylch tyngedfennol y digwyddiadau pe na phwysleisid yr agwedd hon gan mor ganolog ydyw yn holl waith Saunders Lewis.

Ydyw, mae'r dyn yn gwybod 'tydi - onid ydyw efe wedi gweithio i Mr Rothchilds ei hun, ac wedi preifateiddio pob chwarter moliciwl o fewn ei gyrraedd o'r gias i'r glaw.

Targedau cyrhaeddiad, Datganiadau o Gyrhaeddiad a datganiadau ar ddiwedd Cyfnodau Allweddol;Y berthynas rhwng iaith leiafrifol â gyrfaoedd yn y sector cyhoeddus; h.y a ydyw'n cynyddu dibyniaeth yr iaith ar lywodraeth leol a chanolog, ac os ydyw, beth yw'r canlyniadau i awtonomi'r grŵp iaith hwnnw?

Yr ateb syml ydyw bod y golygydd wedi gofyn imi ddweud rhywbeth am ddylanwad miwsig arnaf fel bardd.

Yr un fwyaf egr lC amrwd ei bygythiad a'i hanogaeth ydyw Ltais y Priodfab Howell Davies, lle traethir yn ebydllon am of nadwyaeth uœern, ac yna am erfyniad y Mab am le yn y galon; ond mewn print, ymddengys ei dannod a'i dyhead yn hynod denau.' O'u cym~ru ~ hon, mor aeddfed, mor rhesymegol, mor flasus ydyw pregethau Rowland !

Y cof cyntaf ydyw iddi ddod i edrych amdanom pan oeddem yn byw yn nhalaith La Pampa.

A ydyw'n talu i'r perchnogion roi eu harian yn y fenter yn hytrach na'i osod, dyweder, yn stoc y Llywodraeth?

A brawddeg fawr ydyw: pan gnulia'r gloch, meddai, na ofynnwch am bwy, canys mae'n cnulio amdanoch chwithau hefyd, oblegid nid rhyw ynys ddigyswllt yw dyn, ond cyfandir, ac megis ag y mae'r cyfandir ychydig yn llai am bob torlan ohono a syrth i'r môr, felly ninnau, canys gyda phob un a gollir y mae rhywfaint ohonom ninnau hefyd wedi ei golli.

Adeilad pren ydyw, fel cymaint o'r tai du a gwyn sydd i'w gweld ar y ffin rhwng Cymru a Lloegr.

Ac os ydyw heddiw mewn rhai ardaloedd yn wynebu argyfwng, ym mha fodd y gellid cynllunio dyfodol sicrach iddi?

Beth ydyw, palas?

teimlad cyffredinol ydyw bod unrhyw fath o le yn ddigon da i'w gynnig i ysgol Gymraeg.

Mewn un dydd y daeth ei phlâu hi; o blegid cryf ydyw yr Arglwydd Dduw, yr hwn sy'n ein barnu ni.

Mab i Mr a Mrs Glyn Williams ydyw Huw ac yn ŵyr i Mr William Williams sydd yn ffarmio yn y Bush ers rhai blynyddoedd bellach.

Nid ydyw'r anhawster hwn yn debyg o godi mewn system seneddol, yn arbennig pan fo mwyafrif effeithiol gan y llywodraeth.

* a ydyw eich ysgol wedi cytuno i'ch rhyddhau yn ystod y tymor ac a gadarnhawyd trefniadau llanw?

Nid problem gormes gwleidyddol ydyw.

Ond fe welir nad ydyw'n bosibl dod o hyd i Gostau Tasg drwy gyfrwng y cyfrifon ariannol.

Dyna'r cyfan ydyw: y berthynas rhwng Enw, Berf/Ansoddair, ac Adferf.

Nid mater o gael y dull cywir ydyw, ond mater o gael y dull sydd yn fwyaf addas a phroffidiol i'n sefyllfa a'n hysgolion ni ein hunain.

Ond rhaid ydyw dweud mai yn Ysgol y Nant y cychwynnodd y peth fel diwygiad yn wir.

A chaiff llawer un drafferth i weld mai gwaed misglwyf ydyw gwaed y Widdon Ddu, ac mai symbol o gedor merch ydyw barf Dillus, a phen y Twrch Trwyth yn 'groth wrywaidd', gyda'i glustiau'n labiae majorae.

Taith fer ydyw oddi yma i Berlin, cartref Schneider, o'i chymharu â'r pellter rhwng Abertawe a phrifddinas hen-newydd yr Almaen.

Ffordd arall o osod hyn yw dweud eu bod wedi ei weld sub specie aeternitatis: ond ffordd goeg o'i osod ydyw hon, oni chofir fod y weledigaeth yn cyplysu ag ystad enaid - ystad a all fod yn ffynhonnell y weledigaeth neu a all fod yn ganlyniad iddi - ond ystad na all y sawl a'i meddiannodd neu a feddiannwyd ganddi beidio a'i thrysori uwch law popeth arall.

Bellach, Llwyd gan Wynn ydyw.

Bod yr amseriad yn sefydlog yn ddieithriad, a chytunir mai'r priod amseriad ydyw "Amseriad cymhedrol adrodd a siarad", am mai hynny'n unig a sicrha briod aceniad.

Anodd i ni erbyn heddiw ydyw dychmygu'r lle a gymerai'r Saint ym mywyd y bobl.

A'r Gymraeg ydyw un o ieithoedd hynaf Ewrop, yr hynaf medd rhai.

Dyn tyrfa ydyw.

Dywedodd wrthyf un tro, fod ei fywyd bore oes i'w gael yn Y Pentre Gwyn - cyfnod y chwaraeon, y potsio, yr hel priciau yn y goedwig, y cyrchu dwfr o Ffynnon Dolafon, ac mai darlun ohono ef sydd yn 'John Ty Pell', ac yn Y Golud Gwell fel 'Arthur Puw,' sef y bachgen y byddai pobl yn gofyn i Betsi Puw - 'Ai eich bachgen chwi ydyw,' pryd yr atebai yn swta - 'Y fi sy'n ei fagu o'.

Y mae'n wir y gall ffurfio bond siliconsilicon, ond bond gwan ydyw ac os ffurfir cadwyni hirion o silicon, oes fer sydd iddynt.

Ac ar ben hyn y mae'n rhaid ystyried fel y mae barddoniaeth hithau wedi newid, yn ogystal a'r ffaith bod barddoniaeth mewn un iaith yn wahanol i'r hyn ydyw mewn iaith arall.

Rhaid i'r Cynulliad ddileu'r cysyniad o ddarparu gwasanaeth 'Cymraeg wrth ofyn' a dim ond 'pan fo'n rhesymol ymarferol.'. Y seiliau egwyddorol cywir i unrhyw Fesur laith effeithiol ydyw dwyieithrwydd naturiol cymunedol a hyrwyddo'r Gymraeg fel norm ac fel priod iaith Cymru.

Ond dull y Siapaneaid ydyw estyn y fraich allan, dal cledr y llaw i lawr, ac amneidio â'r bysedd yn unig.

Mae hyn yn debyg o dorri calon y rhai sydd heb lawer o amser nac arian, ac mae'n un o'r ffactorau sy'n gwahaniaethu'r agwedd broffesiynol at y pwnc oddi wrth yr agwedd mai hobi archaeolegol ydyw.

Disgrifiad ydynt o darddle'r 'tân pob awen a gano', hynny ydyw, o ysbrydoliaeth, a'u natur haniaethol bellach yn rhinwedd ac nid yn fai.

Felly, mynnwn mai'r ffordd effeithiol o ymdrin â'r Gymraeg ydyw trwy gael rhaglen lorweddol sefydlog fel a argymhellir yn y Papur Ymgynghorol ar gyfer Ewrop, Cyfleodd Cyfartal, yr Amgylchedd a Thrafnidiaeth.

Un peth a nodwedda cymdeithasau o'r fath yma yn Rhydychen ydyw mai rhai bron a thorri ar eu traws am gael lle yn aelodau yn unig a dderbynnir i mewn; felly ni cheir lawer o aelodau cloff anghyson eu hymweliad.

ac yn ddiweddarach y rhydfrithylliaid fel y galwaf y brook trout nad yw'n drowt o gwbl - yn hytrach torgoch o'r Mericia ydyw - Salvelinus fontinalis - ac fel brithyll yr enfys yn boblogaidd gan y pysgotwyr...

Mae dwy gân ar bob CD, gan olygu mai rhyw chwe munud o hyd ydyw pob un.

Pwrpas y rhan hon o'n llith ydyw dangos fod cytundeb rhwng ysgolheigion ynglŷn â dyled uniongyrchol neu anuniongyrchol Dafydd ap Gwilym i'r Trwbadwriaid (neu'r Trwferiaid) cyn i T Gwynn Jones sôn am ddyled y Gogynfeirdd iddynt, a bod rhai o'r ysgolheigion, megis W J Gruffydd a Lewis Jones, yn awgrymu mai trwy ddyled ei flaenorwyr yn y traddodiad llenyddol Cymraeg i'r Trwbadwriaid yr oedd Dafydd yn ddyledus.

Aelod o'r awyrlu ydyw Malcolm ers rhai blynyddoedd bellach.

Nid oedd felly lawer o waith newid ar ddim ynddo i'w gad y clasur ag ydyw heddiw.

Ond y mae un nodwedd yn gyffredin i'r tair elfen hyn, sef mai canu cymdeithasol ydyw gan fwyaf, a'r beirdd unwaith yn rhagor, fel eu rhagflaenwyr yn y ddeunawfed ganrif, yn canu i ddigwyddiadau'r fro a'i phobl.

I grynhoi, felly, er ei bod yn bur annhebyg bod polisi%au gwrthgylchol y llywodraeth ar ôl y Rhyfel wedi cael effaith groes i'r bwriad, y tebyg ydyw mai bach iawn hefyd oedd eu cyfraniad positif tuag at sefydlogi'r economi.

Ceisiodd dyn ar hyd yr oesoedd fesur fy modolaeth, ac, yn ei ddoethineb, erbyn hyn, wedi llwyddo, a sylweddoli mai fi ydyw mesur ei fodolaeth ef o'i grud i'w fedd.

Haydn Lewis, pryddest eiriog a chwithig ei chystrawen ydyw.

Yr eithriad sy'n profi'r rheol ydyw Mr J Glyn Davies.

Ond a ydyw unrhyw Baradwys yn hollol berffaith?

Hi ydyw'r un a roes fod i Culhwch; oddi wrthi hi y cafodd yntau ei natur greddfol.

Fodd bynnag, er bod yr NCT yn cymryd cam i'r cyfeiriad cywir, ofna'r Gymdeithas nad ydyw'r Swyddfa Gymreig wedi achub y cyfle i lunio canllawiau grymus a fyddai'n fodd i warchod yr iaith yn ei chadarnleoedd traddodiadol a hyrwyddo ei hadferiad mewn ardaloedd a'i collodd yn ystod y ganrif a hanner diwethaf.

model ydyw sy'n ymwneud yn unig â phennu lefelau cytbwys yr amrywebau mewndardd, ac yn diystyru llwybr twf yr amrywebau hyn dros gyfnod o amser.

Hwn yw y gofyniad mawr, a yw Cymru i bara yn wlad foesol a chrefyddol fel ei gwnaed gan Ymneilltuaeth Gymreig, ynte a ydyw yr egwyddorion, dros y rhai y gwaedodd ein tadau, i gael eu gwadu?

Ymdriniaeth ymarferol ydyw gan wr craff sy'n deall techneg amaethu tan amodau arbennig ei fro, ei hinsawdd, ei gwyntoedd cyson a natur ei phriddoedd, (ceir yma un o'r enghreifftiau cynharaf o fap priddoedd), ac y mae ganddo gynghorion wedi'u seilio ar arbrofion cemegwyr y Gymdeithas Frenhinol.

Mewn sawl ffordd, diwylliant dirgel yw'r diwylliant Cymraeg ac y mae'i ogoniannau yn anhysbys hyd yn oed i'r Cymry hynny nad ydynt yn siarad Cymraeg, fel y gall y Cymry Cymraeg anrhydeddu Cymro enwog na fyddai gan y Saeson sy'n byw yn yr un stryd a hwy mo'r syniad lleiaf pwy ydyw.

Er mai celwydd yw sail y stori, dydi o ddim yn gelwydd maleisus ac mae'n amlwg i bawb, ond y stori%wr gwreiddiol, mai celwydd ydyw.

Na feddylied neb am fod yna gymaint o Saesneg ymhob man yng Nghymru nad ydyw'n iaith estron.

Dyma hi y stori fach ddiniwed honno: "Aeth hen wraig fechan i ben y mynydd, ac os nad ydyw wedi dod i lawr mae hi yno o hyd"!

Y rheswm cyntaf dros y gymeradwyaeth ddiamodol i Nedw ydyw ei fod wedi llenwi angen arbennig mewn lle ac amser.

Unwaith inni weld sut un ydyw a'r math o anawsterau y mae'n eu hwynebu yn feunyddiol wrth geisio crafu bywoliaeth yna daw yn gyfaill inni, neu o leiaf yn rhywun sydd oherwydd ei ymdrech i gael dau ben llinyn ynghyd yn haeddu ein cydymdeimlad a'n cymorth.

Sut ddyn Duw ydyw dyn tyrfa?